२७ फागुन,कञ्चन
प्रत्येक वर्ष फागुन कृष्ण चतुर्दशी मध्यरातमा मनाइने महा शिवरात्री पर्व आराध्यदेव भगवान् शिवको विधिपूर्वक पूजा–आराधना गरी आज देशभर मनाइँदैछ । बिहीबार दिउँसो २ः५२ बजेसम्म त्रयोदशी तिथि छ । त्यसपछि चतुर्दशी प्रारम्भ हुन्छ । चतुर्दशी तिथि शुक्रबार दिउँसो २ः५१ बजेसम्म छ । मध्यरातमा चतुर्दशी तिथि बिहीबार परेकाले यसै दिन महाशिवरात्रि पर्व मनाउने निर्णय गरिएको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले जनाएको छ ।
आज काठमाण्डौको पशुपतिनाथ मन्दिर रुपन्देहीको प्ररोहा प्रमेश्वर बोलवमधाम,शिद्धवावा मन्दिर लगायत बिभिन्न शक्तिपिठहरुमा मा शिवलिंग तथा पशुपतिनाथको प्रतिमाहरुमा पुज आजाको लागि बिहानै भक्तजनहरुको भिड लागिरहेको छ भने कञ्चनको कञ्चन १ मा रहेको एैतिहासिक बरको रुख तथा जलेश्वर बोलवम धाम,रामनगरमा रहेको मनकामाना मन्दिर,एकतानगरमा रहेको शिवालय मन्दिर,दानापुरमा रहेको शिवालय मन्दिर,कञ्चन ४ मा रहेको शिवालय मन्दिर,सामुदायिक टोलमा रहेको रुद्रेश्वर महादेवको मन्दिर,दियो बनकसियामा रहेको शिवालय मन्दिर,कञ्चन ३ को प्रतापपुरमा रहेको शिवालय मन्दिरहरुमा बिहानै देखि भक्तजनहरु पुजाआजाका लागि घुइचो लागि रहेको छ।
महा शिवरात्रीको अवसरमा कञ्चनको शिवालय मन्दिर र दियो बनकसिया र गैडहवाको देउराली टोलमा रहेको शिवालय मन्दिरहरुमा बिबिध सांस्कृतिक कार्यक्रम तथा खेलकुद प्रतियोगिता संचचालन हुदैछ ।
यस्तै गैडहवा गाउपालिकामा पनि फाल्गुन कृष्ण चतुर्दशीका दिन मनाइने यस पर्वलाई दीनदुःखी र कष्टपूर्ण अवस्थामा रहेका प्राणीको हृदयमा धर्मको उदय गराउने आशुतोष भगवान् शिवको पुजाआजा गर्न गैडहवा गाउपालिका वडा नं. ८ को देउराली टोलमा रहेको शिवालय मन्दिर, वडा नं. ६ सूर्यपुरामा रहेको सन्तेश्वरघाट,वडा नं. २ को जोगडामा रहेको जोगडेश्वर महाराज,वडा नं. ४ गैडहवातालमा रहेको शिवालय मन्दिर,वडा नं. ७ शान्तीबजारमा रहेको शिवको मन्दिर लगायताका मन्दिरहरुमा पनि पुजाआजाको लागि भक्तजनहरुको भिड रहेको छ।
यस्तै पर ब्रह्मले फाल्गुन कृष्ण चतुर्दशीका दिन मध्यरातमा शिवरुप धारण गरेकाले मध्यरातमा चतुर्दशी तिथि परेकै दिन पूजा, आराधना, दर्शन गरे यस लोकमा सुख शान्ति र परलोकमा सद्गति प्राप्त हुने शास्त्रीय वचन रहेको समितिका अध्यक्ष प्रा डा रामचन्द्र गौतमले राससलाई जानकारी दिनुभयो । वैदिक सनातन हिन्दू धर्मावलम्बी आज बिहानैदेखि नदी, कुण्ड र तलाउमा स्नान गरी शिवालयमा गई श्रद्धाभक्तिपूर्वक पूजा–आराधना गर्दछन् । शिवजी उत्पत्ति हुनुभएको रातका नामबाट नामकरण भएको यो पर्व कालरात्रि, मोहरात्रि, सुखरात्रि र शिवरात्रि नामक चार प्रमुख रात्रिमध्ये एक पवित्र पर्वका रूपमा शिव पुराणलगायतका ग्रन्थमा उल्लेखित छ ।
माघ महीनामा महादेवको रुद्रत्व अर्थात् जगतलाई रुवाउने वा संहार गर्ने तत्वले गर्दा पत्रविहीन भई जीर्ण भइरहेका रूख, बिरुवा तथा झारहरू उनै महादेवको शिवत्व (जगतको कल्याण गर्ने तत्व)ले गर्दा फागुनमा पलाउन थाल्ने हुनाले शिवरात्रि मनाउने गरिएको हो भन्ने भनाइ छ ।
व्रतमध्ये सर्वोत्तम कहलिएको महा शिवरात्रीका दिन आज भक्तजनले शुद्ध भई शिव मन्दिरमा पूजा–अर्चना गरी व्रत बस्ने र भगवान् शिवको प्रिय वस्तु दूध, धतुरो र बेलपत्र चढाउने गर्छन् । यस पर्वका दिन उपवास गरी रातभर जाग्राम बसे सर्वसिद्धि लाभ भई यमलोक जानु नपर्ने धार्मिक विश्वास छ । आजको दिन भगवान् महादेवलाई जाडो हुने जनविश्वासले प्रत्येक घर, चोक र मठ–मन्दिरमा दाउरा मागेर धुनी जगाई भजनकीर्तनका साथ सोही आगोमा प्रसाद बनाई ग्रहण गरिन्छ ।
राष्ट्रिय सांस्कृतिक पर्वका रूपमा रहेको यो दिन आज पशुपतिनाथमा रातको चार प्रहरमा चार प्रकारका पूजाका अतिरिक्त महादीप, अखण्डदीप, लक्ष्यबत्ती तथा दीपोत्सवका साथै लाख बेलपत्र अर्पण गरिन्छ । कैलाशकुट र किराँतेश्वरका सङ्गीत आश्रममा शास्त्रीय नाचगान गरिन्छ । भगवान् श्री महादेवको दर्शन गर्न र शिवरात्रि पर्वको मेला भर्न आज देशभरका विभिन्न भागलगायत छिमेकी राष्ट्र भारतका तीर्थयात्रीको पशुपतिनाथ मन्दिरमा घुइँचो लाग्छ ।