इजरायलद्वारा कब्जा गरिएको वेस्ट बैङ्कमा प्यालेस्टिनी समुदायमा इजरायली आक्रमण र कब्जाको पाँच वर्षको रेकर्डिङले बहुपुरस्कार–विजेता वृत्तचित्रको जग बनाएको छ, जुन वृत्तचित्र यतिखेर ओस्कारको लागि मनोनयनमा परेको छ । यसका निर्माताहरू आशा गर्छन् कि अन्तर्राष्ट्रिय मान्यताले प्यालेस्टाइनमा परिवर्तनको लागि दबाब दिन मद्दत गर्नेछ ।
प्यालेस्टिनी बासेल अद्रा र इजरायली युवल अब्राहम ‘नो अदर ल्यान्ड’ का निर्देशक हुन् । वृत्तचित्रमा एउटा कथा छ, जसले हेब्रोनको दक्षिणमा रहेको मासाफेर यट्टामा प्यालेस्टिनी गाउँहरूविरुद्ध इजरायली सैन्य अपराधहरूको दण्डहीनताको वर्णन गर्दछ । चलचित्रले बुलडोजरहरूले विद्यालय र घरहरू भत्काउने, बसोबास गर्नेहरूले पानीको पाइपलाइन काट्ने र सिपाहीहरूले आफ्नो भूमिको रक्षा गर्नेहरूलाई धम्की र गोली हानेको चित्रण गर्दछ ।
यस समुदायले बीस वर्षभन्दा बढी अघि इजरायली आक्रमणको दस्तावेजीकरण गर्न थालेको थियो, जब आड्रा भर्खर बच्चा नै थिए । उनले क्यामेराको पछाडिको भूमिका निभाएपछि, वास्तविकतालाई वास्तविक समयमा उजागर गर्ने स्पष्ट उद्देश्यको साथ दस्तावेजहरू अझ सुसङ्गत भए ।
“त्यतिबेला, हामीले गरिरहेको काममा मलाई धेरै विश्वास थियो – कागजात र प्रकाशन – र मलाई विश्वास थियो विश्वका एक पटक यो भाइरल भएपछि चीजहरू परिवर्तन हुनेछन् । कि जनताले काम गर्नेछन् र सरकारहरू चुप लाग्दैनन्,” आद्रा आशा गर्छन् ।
यद्यपि, समयसँगै विश्वव्यापी निष्क्रियताले आद्राको आशा र उत्साहलाई मेटाएको छ । उनी अब विश्वस्त छन् कि “पश्चिमले गाजामा नरसंहार वा वेस्ट बैङ्कमा कब्जा समाप्त होस् भन्ने चाहँदैन ।”
“सामाजिक मिडिया इजरायली सैनिकहरूले निहत्था र निर्दोष प्यालेस्टिनीहरूविरुद्ध अपराध गरिरहेको भिडियोहरूले भरिएको छ । कसैले केही गरिरहेको छैन, कसैले यी अपराधहरूको मूल्य तिर्दैन, त्यहाँ कुनै परिणाम आउने छैन,” उनले भने ।
“म इमानदार हुनेछुः आशा फेला पार्न धेरै कठिन छ । हामी धेरै अन्धकारमय समयमा बाँचिरहेका छौँ,” प्यालेस्टिनी वृत्तचित्रकारले सङ्क्षेपमा भनिन् यद्यपि उनी विश्वस्त छिन् कि “यसलाई रोक्न, युद्धविराम गर्न र कब्जा अन्त्य गर्न धेरै चीजहरू गर्न सकिन्छ ।”
परिवर्तनको कठिनाइ
अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रियाको अभाव र परिणामस्वरूप निराशाले उनीहरूलाई स्थितिको दस्तावेजीकरण र खुलासा गर्नबाट रोकेको छैन । “रोक्ने निर्णय गर्न धेरै गाह्रो छ,” आद्रा भन्छन्, आफ्नो समुदायको पक्षमा उभिनुको महत्वबारे सचेत र यो उनीजस्ता व्यक्तिहरू मात्र योगदान हुन सक्छ भनेर बुझ्दै, जससित ‘वास्तविक शक्ति’ छैन, चीजहरू परिवर्तन गर्न प्रयास गर्न सक्छ ।
“यदि परिवर्तन भयो भने, यो कुनै फिल्म वा एकल व्यक्तिको कारण होइन । यो सामूहिक प्रयासबाट आउनेछ,” अब्राहम स्वीकार्छन् । “त्यसैले हामी लडिरहन्छौँ, किनकि हामी विश्वास गर्छौं कि एकदिन हामीले परिवर्तन देख्नेछौँ । र मलाई आशा छ कि म यसलाई हेर्न बाँच्छनेछु, “उनले अगाडि भने ।
यद्यपि, दुवै निर्देशकहरूले स्वीकार गर्छन् कि वास्तविक परिवर्तनका लागि पश्चिमी विदेश नीतिमा परिवर्तन आवश्यक छ । “दुर्भाग्यवश, शक्ति भएका मानिसहरू के भइरहेको छ भनेर यसलाई रोक्नको लागि प्रयोग गर्न इच्छुक छैनन्,” अद्राले विलाप गरे ।
“यदि युरोप र संयुक्त राज्य अमेरिकाको विदेश नीतिमा महत्वपूर्ण परिवर्तन भएन भने, इजरायलमा कुनै आन्तरिक परिवर्तन हुनेछैन,” अब्राहमले निष्कर्ष निकाले ।
“समाधान खोज्नमा कसैको कुनै चासो छैन, प्यालेस्टिनी राज्यलाई मान्यता दिनेजस्ता कदमहरू चाल्न सकिन्छ ।” स्पेन र अन्य युरोपेली देशहरूले भर्खरै यो मान्यता दिएका छन् – एक सानो तर सम्भावित अर्थपूर्ण कदम यदि अरूले पछ्याउनुपर्छ ।
अब्राहमले थप उपायहरू सुझाव दिन्छन्, जस्तै बस्तीहरू स्वीकृत गर्ने, जसले वास्तविक दबाब सिर्जना गर्नेछ । “यदि इजरायली शासनले कब्जा जारी राख्नको लागि मूल्य तिर्दैन भने, परिवर्तनको सम्भावना कम छ,” उनले जोड दिए ।
ओस्करको महत्व
नो अदर ल्यान्ड भर्खरै युरोपेली फिल्म अवार्डमा उत्कृष्ट वृत्तचित्रबाट सम्मानित र ७४ औँ बर्लिनेलमा विजेता बनेको एउटा यस्तो डक्गुमेन्टरी फिल्म हो, जुन सक्रियताबाट पछि हट्दैन । यसले ‘यति अन्यायपूर्ण र असमान’ भनेर वर्णन गरेको वास्तविकतालाई सम्बोधन गर्दछ ।
“यो चलचित्र बनाउनुको मुख्य कारण प्यालेस्टिनको यथार्थलाई विश्व समुदायसामु प्रकाश पार्नु हो र मलाई लाग्छ कि चलचित्रले प्राप्त गरेको मान्यताले समुदायलाई यो साँच्चिकै यथार्थ जानकारी दिने तरिका हो,” अब्राहम टिप्पणी गर्छन् ।
वृत्तचित्र ओस्कार नामाङ्कनका लागि अग्रपङ्क्तिमा परेको छ र प्रतिष्ठित पुरस्कारको लागि बलियो दावेदार हो । यस्तो मान्यताले निर्देशकहरूलाई अर्को लक्ष्य हासिल गर्न अनुमति दिनेछः अधिकतम सम्भावित दर्शकहरूमाझ पुग्ने र अन्तर्राष्ट्रिय दबाब दिनेछ ।
“मलाई आशा छ कि ‘नो अदर ल्यान्ड’ हेरेर, संसारमा कुनै किसिमको दबाब, कुनै प्रकारको ऊर्जा उत्पन्न हुनेछ जसले अन्ततः परिवर्तन र अन्तर्राष्ट्रिय दबाब निम्त्याउने छ,” निर्देशक अब्राहमले आशा व्यक्त गर्दछन् ।
टेलिसुरबाट
अनुवाद : प्रकाश